BÀI 19 – PHẦN 2 – THỂ BỊ ĐỘNG (2)

Bài trước chúng ta đã tìm hiểu về cách tạo nên động từ bị động từ 1 động từ chủ động. Bài hôm nay, chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu cách nói “bởi ai/cái gì” trong 1 câu bị động.

Cả lớp bầu tôi làm lớp trưởng

-> Tôi được bầu làm lớp trưởng BỞI cả lớp.

Thường trong tiếng Thổ, người ta khá ít dùng văn phạm ngữ pháp này trong văn nói, nó thường xuất hiện trong văn viết nhiều hơn.

---

Có 2 cách nói “bởi” trong tiếng Thổ.

Tarafından

Công thức:

Danh từ _{(chủ ngữ trong câu chủ động)} + tarafından + động từ bị động

Lưu ý:

• Từ “Tarafından” sẽ đổi thành “tarafımdan” cho ngôi Ben, “tarafımızdan” cho ngôi Biz và “tarafınızdan” cho ngôi Siz. Tuy nhiên, không phải lúc nào người Thổ cũng dùng như vậy mà họ thường dùng “tarafından” cho tất cả các ngôi.
•  Tarafından sẽ đứng ngay trước động từ bị động

Ví dụ

Bu rapor şirketin yönetim kurulu tarafından düzenlendi

Bài báo cáo này được chỉnh sửa bởi ban quản trị công ty

---

-CE

Công thức

Danh từ _{(chủ ngữ trong câu chủ động)} + CE + động từ bị động

Lưu ý:

• -CE có thể là ca/ce/ça/çe
• Với danh từ kết thúc bằng nguyên âm, thêm “n” trước khi thêm -CE

Ví dụ:

Burs başvurum okul müdürlüğünce reddedildi

Đơn xin học bổng của tôi đã bị từ chối bởi ban giám hiệu nhà trường

Lưu ý về cách sử dụng tarafından và -CE

• Hai cách sử dụng này có ý nghĩa hoàn toàn giống nhau.
• Với các chủ thể là một thực thể sống, thường người ta ưa dùng “tarafından” hơn -CE

Bina görevli tarafından iki saatte temizlenmiş

Tòa nhà đã được lau dọn trong suốt hai giờ đồng hồ bởi người nhân viên

• Với các động từ bị động được biến thành từ nội động từ, đồng thời, chủ thể thực hiện hành động trong câu là một tổ chức hoặc một nhóm, người ta sẽ dùng -CE thay cho tarafından

Yarın sınıfca pikniğe gidilecek

Mai cả lớp sẽ được đi picnic

Gitmek là nội động từ

Gidilmek là động từ bị động được biến thành từ nội động từ gitmek

Chủ thể thực hiện hành động trong câu là một tổ chức/nhóm (sınıf)

Do đó chúng ta sẽ dùng sınıfca thay vì sınıf tarafından.

• Với các chủ thể thực hiện hành động trong câu là 1 tổ chức/nhóm, nhưng lại có từ để chỉ (bu/şu/o/…) hoặc từ chỉ số lượng (bir, iki,..) thì chúng ta không được dùng -CE mà sẽ dùng tarafından

Sınavlar yalnızca iki üniversitece yapılacak

Sınavlar yalnızca iki üniversite tarafından yapılacak

Kỳ thi được thực hiện bởi hai trường đại học

---

Bài tập

Điền từ còn trống và các hậu tố để tạo thành câu có nghĩa